البته این را هم گفته ام که «توافق نکردن بهتر از توافق بد است»، زیرا قبول نکردن توافقی که بخواهد منافع ملت ایران را پایمال کند و عزت ملت را از بین ببرد شرف دارد بر توافقی که بخواهد ملت ایران را تحقیر کند.
غفلت از شيطان، آغاز تبعيت انسان از او، و به طريق اولي، غفلت از شيطان بزرگ، آغاز انحراف در نظام اسلامي است. شيطان دشمن آشکار است. مباد که از گامهای او پيروی کنيم؛ «وَلا تَتَّبِعوا خُطُواتِ الشَّيطانِ إِنَّهُ لَكُم عَدُوٌّ مُبينٌ» (بقره: 168) با وعدههاى فريبنده و دروغ به آرزوها، سرگرم نشويم؛ «يعِدُهُم وَ يمَنّيهِم وَ ما يعِدُهُمُ الشَّيطنُ اِلّا غُرورا» (نساء: 120)
مقام معظم رهبری در جای دیگر میفرمايند: «شيطان، وعده میدهد، آرزوها را در دل... بيدار میکند... يک آينده رنگى و دروغين و خيالى مثل سراب در مقابل چشم مؤمنينِ به خود میگذارد؛ وَ ما يعِدُهُمُ الشَّيطنُ اِلّا غُرُورا؛ امّا فريب است. از يک طرف تهديد، از يک طرف تطميع؛ مثل رفتارى که امروز آمريکا دارد و قدرتهاى استکبارى هميشه [دارند]؛ از يک طرف تهديد میکنند، از يک طرف تطميع میکنند. تطميع، فقط تطميع شخصى نيست؛ تطميعهاى کلّى: «چنين ميکنيم، چنان میکنيم»؛ بعد هم نمیکنند، دروغ میگويند؛ کار شيطان اين است.» (16 تير 1393)
دوم: مذاکره
بیانیه لوزان محک دوبارهای برای سنجش میزان تعهد دولتهای غربی با محوریت آمریکا به مذاکره با ایران است. چنانچه پس از این بیانیه شخصیتهای موثر در آمریکا به رویکرد استکباری خود بازگشتند و دوباره ادبیات تحکم آمیزی را در قبال جمهوری اسلامی ایران اتخاذ نمودند.
ممکن است تصور شود دولتهای غربی تنها جهت پاسخگویی به جریانهای سیاسی قلمرو خود به قلدرمآبی روی میآورند، اما چه تضمینی وجود دارد که در عمل نیز قول و قرار های خود را زیر پا نگذارند. چنان که در جریان تفاهم سه کشور ایران، ترکیه و برزیل نیز شاهد زیر پا گذاشتن قول و قرارهای غرب بودیم.
مقام معظم رهبری به حق بر این نکته تاکید فرمودند که همه مشکل بعد از این این است که باید در مورد جزئیات بحث و گفت وگو شود زیرا طرف مقابل لجوج، بد عهد و اهل از پشت خنجر زدن است و ممکن است در دوره بحث درباره جزئیات، کشور و ملت و مذاکره کنندگان ما را در حصار قرار دهد.
سوم: تجربه
گرچه منطقا تجربه امر آزموده، خطا است، اما اگر طیفی معتقدند آمریکا و دولت های غربی به سبب تغییر شرایط رویکرد استکباری خود را تعدیل کردهاند، تجربه توافق ژنو و مذاکرات لوزان خالی از لطف نخواهد بود.
کما اینکه رهبر انقلاب فرمودند اگر در آینده مسایل و حوادث و یادداشتهای مذاکرات هستهای این روزها منتشر شود همه متوجه خواهند شد که تجربه (بدبینی به آمریکا) از کجا نشات میگیرد.
در جریان این مذاکرات دولتهای غربی نشان دادند تنها از مذاکره با ایران نیازمند تامین خوراک تبلیغاتی برای اثبات استضعاف ایران هستند و در عمل تلاش برای حفظ یا حتی افزایش تحریمها را ادامه خواهند داد.
پس از توافق ژنو دولت آمریکا در سه مرحله و به بهانههای مختلف تحریمهایی جدید را علیه شرکتها و شخصیتهای حقوقی و حقیقی ایران اعمال کرد و حتی پس از بیانیه لوزان، در روزهای اخیر اتحادیه اروپا تحریمهای غیر قانونی جدیدی را علیه ایران اعمال کرد. به نظر میرسد جریان مذاکرات هستهای یک ضرورت را به ما تکلیف میکند و آن اینکه با توجه به عهد شکنی آمریکا و دولت های غربی نباید نسبت به قابل اعتماد بودن طرف مقابل خوشبین بود و بویژه نباید مذاکرات جاری را به بهانه اعتماد سازی عرصههای دیگر خارج از موضوع برنامه هستهای کشور که متضمن امنیت و اقتدار کشور است بسط داد.
چهارم: نقشه راه
بیانیه لوزان و مسیر پیش رو منتقدان و مدافعانی دارد، اما رهبر انقلاب در این مسیر بر همدلی و اعتماد سازی تاکید دارند.
استقبال از نظرات منتقدین نه تنها میتواند ضعفهای نسبی مذاکرات را برطرف کند بلکه میتواند با ایجاد همدلی و پشتوانهای قویتر برای دولت قدرت چانه زنی ما را در مذاکرات آتی افزایش دهد.
اکتفا به عنوان بیانیه در جمع بندی مذاکرات هسته ای لوزان تدبیر هوشمندانه ای بود و به نظر میرسد با این تجربه جدید باید دقت لازم صورت گیرد تا راه برای پیشرفتهای آتی مسدود نگردد.
این بیانیه همانطور که رهبری به درستی اشاره کردند نه اصل توافق، نه مذاکره منتهی به توافق و نه محتوای آنرا تضمین نمیکند و راه دشواری پیش رو است.
از سوی دیگر مسیر توسعه فنی برنامه هستهای کشور باید ادامه یابد و تحقق این مهم بر عهده تیم مذاکره کننده و دولت گذاشته شده است.
پذیرش برخی محدودیتها بنابر لزوم، نباید مانع توسعه فنی و علمی کشور شود از اینرو تحقیق و توسعه در دانش هستهای نباید به فردو منحصر بماند. می توان هم در مراکز دانشگاهی به تحقیق و توسعه پرداخت و هم در فردو غیر از تحقیق و توسعه مسیر گذشته را ادامه داد. یافتن شیوههای درست مذاکراتی برای این مهم در مشورت با افراد امین و دیدن نظرات منتقدان بر عهده مذاکره کنندگان است.
نظر شما